گرگ ها

گُرگِ خاکِستَری (نام علمی: Canis lupus) یا بطور خلاصه گرگ، از پستانداران گوشتخوار است. این حیوان بومی اوراسیا و آمریکای شمالی است و بیشترین پراکندگی جغرافیایی را در بین تمام اعضای خانواده سگ‌سانان است. گرگ نیای وحشی سگ است. یعنی سگ‌ها از نسل نوعی گرگ هستند که بین ۱۸ تا ۳۲ هزار سال پیش اهلی شدند. ۳۷ زیرگونه از گرگ شناسایی شده که سگ اهلی، دینگو، گرگ خاوری، گرگ قرمز و گرگ ایرانی از جمله آنها هستند.                                             

 

بیشتر گرگ‌ها به رنگ خاکستری با لکه‌هایی از رنگ‌های دیگر هستند اما رنگ‌های سفید، سرخ، قهوه‌ای و سیاه نیز در آنها دیده می‌شود. اندازه و وزن گرگ‌ها در نقاط مختلف بسیار متفاوت است. به این صورت که عموماً در عرض‌های جغرافیایی بالاتر (مناطق شمالی) گرگ‌ها جثه بزرگتری دارند. گرگ‌های ایرانی از کوچکترین انواع گرگ با میانگین وزن حدود ۲۵ کیلوگرم هستند اما گرگ‌های آلاسکا و کانادا و شمال روسیه بسیار بزرگترند. گرگ‌ها در مقایسه با خویشاوندان نزدیک خود همچون شغال زرد و کایوت بیشتر برای شکار جانوران بزرگ تخصص یافته‌اند. علاقه بیشتری به زندگی اجتماعی دارند و از زبان رفتاری غنی و پیچیده‌ای بهره‌مند هستند.

هسته اصلی گروه اجتماعی گرگ‌ها از یک خانواده متشکل از زن و شوهر و فرزندانشان تشکیل می‌شود که معمولاً در قالب گله‌ای از چند خانواده زندگی می‌کنند. گرگ به طور کلی یک شکارچی رأس هرم غذایی محسوب می‌شود و فقط انسان و در برخی نقاط ببر توانایی شکار آن را دارند. غذای اصلی گرگ‌ها با شکار سم‌داران بزرگ مثل انواع گوسفند وحشی، بز وحشی، آهو و گوزن تأمین می‌شود اما گاهی به سراغ حیوانات کوچکتر، دام‌های اهلی، لاشه و زباله‌های انسانی هم می‌روند. هرچند بسیاری از انسان‌ها از گرگ هراس دارند اما اغلب موارد حمله گرگ به انسان به گرگ‌های مبتلا به بیماری هاری مربوط می‌شود و حمله گرگ‌های سالم به انسان به ویژه انسان‌های بالغ بسیار غیرعادی است.

جانوران زیر زیرشاخه‌های گرگ خاکستری هستند:

	شغال پهلونواری
	شغال پشت‌سیاه

گرگ طلایی آفریقایی

	سگ
	گرگ خاکستری

کایوت

گرگ اتیوپیایی

شغال طلایی

سگ وحشی آسیایی

	سگ وحشی آفریقایی

زیستگاه

گرگ‌ها در زیستگاه‌های متفاوتی از بیابان و علفزار گرفته تا جنگل و توندرای قطبی زندگی می‌کنند. انتخاب زیستگاه توسط گرگ بستگی به فراوانی شکار، وضعیت برف، حضور انسان و جاده‌ها و وضعیت توپوگرافی منطقه دارد. گرگ‌ها در هوای سرد، بارانی و طوفانی محل‌های سرپوشیده را برای استراحت انتخاب می‌کنند اما در هوای آرام و گرم در فضای باز می‌خوابند.

آشیانه واقعی فقط در فصل تابستان برای توله‌ها ساخته می‌شود. برای ساخت آشیانه از پناهگاه‌های طبیعی مثل شکاف‌های صخره‌ها و سوراخ‌های پوشیده از گیاهان و گاهی نیز از لانه حیوانات دیگری چون روباه و گورکن و موش خرما استفاده می‌شود. لانه معمولاً برای مناسبتر شدن بایستی بزرگتر شده و دوباره بازسازی شود. در موارد نادری گرگ‌های ماده با حفر زمین لانه می‌سازند. لانه معمولاً بیش از ۵۰۰ متر با منابع آب فاصله ندارد و رو به جنوب است تا نور کافی به آن بتابد. محل استراحت، محل بازی بچه‌ها و گذاشتن باقی‌مانده غذاها هم در نزدیکی لانه است. وجود غذای باقی‌مانده در محل آشیانه حیوانات لاشه‌خواری چون انواع کلاغ را به آنجا می‌کشاند.

تغذیه

 

گاومیش کوهان‌دار با ایستادن در جای خود در مقابل گرگ‌ها مقاومت می‌کند.

گرگ‌ها معمولاً اعضای آسیب‌پذیر گله‌های سم‌داران بزرگ یعنی بچه‌ها، پیرها و بیمارها را برای شکار انتخاب می‌کند. در اوراسیا بسیاری از گرگ‌ها به دلیل کمبود شکار ناچار شده‌اند به دام اهلی و زباله‌های انسانی روی بیاورند اما هنوز هم در بیشتر مناطق غذای اصلی آنها را سم‌دارانی چون انواع گوسفند وحشی و بز وحشی، گراز، و انواع گوزن مثل مرال و شوکا تشکیل می‌دهند. در آمریکای شمالی گرگ‌ها در مناطق کم‌جمعیت زندگی می‌کنند و در نتیجه موارد حمله گرگ به گله‌ها یا زباله‌خواری آنها نادر است.

اگرچه سم‌داران بزرگ و میان‌جثه طعمه اصلی گرگ‌ها هستند اما آنها بدغذا هم نیستند و به سراغ شکارهای دیگر هم می‌روند. حیوانات کوچکتری همچون موش خرما، خرگوش، گورکن، روباه، راسو، سنجاب زمینی، موش، همستر، ول، و سایر جوندگان نیز توسط گرگ‌ها شکار می‌شوند. گرگ‌ها توانایی خوب برای شکار پرندگان آبزی و تخم‌های آنها دارند و اگر هیچ‌یک از این غذاها برایشان کافی نباشد به سراغ شکار مارمولک، مار، قورباغه، وزغ و حتی حشرات بزرگ می‌روند. گرگ‌های منطقه آستراخان به شکار فک خزری نیز می‌پردازند. در آلاسکا و غرب کانادا گرگ‌هایی دیده شده‌اند که ماهی قزل‌آلا شکار می‌کنند و در نپال و عربستان سعودی شکار میمون توسط گرگ‌ها گزارش شده‌است.

در زمان قحطی و کم‌غذایی آنها لاشه‌خواری نیز پیشه می‌کنند و به محل‌های کشتار حیوانات سر می‌زنند. همنوع‌خواری هم در میان گرگ‌ها دیده شده‌است. در زمستان‌های سخت اعضای زخمی و بیمار کشته و خورده می‌شوند. البته همنوع‌خواری در گرگ‌ها تنها در زمان کمبود شدید غذا و قحطی رخ می‌دهد. در زندگی اجتماعی گرگ‌ها، پیوند اجتماعی ناگسستنی است. آنها باهم شکار می‌کنند، باهم مسافت‌های بسیار طولانی را می‌پیمایند، تا پای جان از هم دفاع می‌کنند و اگر شرایط ایجاب کند باهم می‌میرند. آنها نسبت به افراد گروه خود احساس مسئولیت می‌کنند. در میان گرگ‌ها رعایت حال همنوع اصلی پابرجاست.^[۳]

گرگ‌ها رژیم غذایی خود را با گیاهان و میوه‌ها نیز تکمیل می‌کنند. میوه درخت زبان گنجشک، موگه، سیب، گلابی، تاجریزی، بلوبری، و زغال اخته از گیاهان مورد علاقه گرگ‌ها هستند. گاهی در فصل تابستان به مزارع صیفی‌جات نیز می‌روند تا خربزه و هندوانه بخورند.

مشخصات جسمی

پراکندگی جغرافیایی گرگ‌های خاکستری از هر نوع سگ‌سان دیگری (به استثنای سگ) بیشتر است. اندازه و وزن گرگ‌ها در نقاط مختلف بسیار متفاوت است. به این صورت که عموماً در عرض‌های جغرافیایی بالاتر (مناطق شمالی) گرگ‌ها جثه بزرگتری دارند و این مطابق با اصل اکولوژیکی برگمان است. بزرگترین گرگ‌ها در آلاسکا و کانادا و کوچکترین ایشان در خاورمیانه‌ای و جنوب آسیا زندگی می‌کنند. به طور میانگین گرگ‌های خاکستری بین ۱۰۵ تا ۱۶۰ سانتی‌متر طول و ۸۰ تا ۸۵ سانتی‌متر قد در ناحیه شانه دارند. طول دمشان ۳۰ تا ۵۰ سانتی‌متر و جای پای عقبشان ۲۲ تا ۲۵ سانتی‌متر است.

وزن گرگ‌ها در نقاط مختلف بسیار متفاوت است. گرگ‌های اروپایی به طور میانگین ۳۸٫۵ کیلوگرم، آمریکای شمالی ۳۶ کیلو و گرگ‌های شبه‌قاره هند و شبه‌جزیره عربستان تا ۲۵ کیلو وزن دارند. ماده‌ها معمولاً ۲ تا ۵ کیلو سبکتر از نرها هستند. گرگ‌هایی با وزن بیشتر از ۵۴ کیلو نادر هستند اما در آلاسکا، کانادا و شوروی سابق دیده شده‌اند. سنگینترین نمونه گزارش شده هم به گرگی در اوکراین مربوط می‌شود که بعد از جنگ جهانی دوم شکار شد و ۸۶ کیلو وزن داشت. رکورد بزرگترین گرگ شمالی در قاره آمریکا نیز به گرگی در آلاسکا مربوط می‌شود که در سال ۱۹۳۹ با وزن ۷۹٫۴ کیلوگرم شکار شد.

گرگ در مقایسه با شغال زرد و کایوت بزرگتر و سنگینتر است و پوزه پهنتر، گوش کوتاهتر، و دم بلندتری دارد. پاهای گرگ از بقیه سگ‌سانان بلندتر است. این پاهای بلند به او اجازه دویدن سریعتر و حرکت بهتر در برف عمیق را می‌دهد. دندان‌های گرگ نیز بزرگ و سنگین است و نسبت به سگسانان دیگر برای شکستن استخوان مناسبتر است البته نه در حد کفتارها. نیرویی که فک گرگ وارد می‌کند حدود ۱۵۰۰ psi است که دوبرابر نیروی سگ ژرمن شپرد محسوب می‌شود. این نیرو برای شکستن اغلب استخوان‌ها کافی است. حداکثر سرعت گرگ‌ها به ۵۵ تا ۷۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد و در یک جهش قادر به پرش ۵ متر افقی هستند. گرگ‌ها استقامت خوبی در دویدن سریع دارند و قادر هستند دست‌کم ۲۰ دقیقه به تعقیب سریع ادامه دهند.

رنگ گرگ‌های خاکستری بطور اصلی خاکستری یا قهوه‌ای است اما می‌تواند طیف رنگی سفید تا سیاه را نیز شامل شود. نواحی شکم و گلوی گرگ‌ها معمولاً رنگ روشن‌تری نسبت به مابقی نواحی بدن دارد. گرگ‌های خاکستری بطور متوسط ۸ تا ۱۲ سال عمر می‌کنند. در حالت حفاظت‌شده آنها قابلیت زندگی تا ۲۰ سال را نیز دارند.

حس بویایی گرگ‌ها در مقایسه با نژادهای سگ شکاری ضعیفتر است و به همین دلیل توانایی آنها در شکار خرگوش‌ها و پرندگانی که خود را مخفی کرده‌اند کم است اما به راحتی می‌توانند جای پاهای تازه را تعقیب کنند. دقت شنوایی گرگ‌ها برای شنیدن صداهایی با فرکانس ۲۶ کیلوهرتز کفایت می‌کند که برای شنیدن افتادن یک برگ پاییزی کافی است.

                                                                     

ساختار اجتماعی

گرگ‌های خاکستری در دسته‌های ۸ تا ۳۵ تایی زندگی می‌کنند و یک آلفا (گرگ مؤنث) رهبری گروه را بر عهده دارد. گرگ‌ها توسط ایجاد بو، صدا (شامل زوزه)، حالت چهره و بدن با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.

این گوشتخوار بسیار باهوش به صورت اجتماعی و در گروه‌های ۲۰ تایی زندگی می‌کند. در داخل هر گروه یک جامعه طبقاتی بخوبی تنظیم شده وجود دارد که توسط یک نر و ماده غالب هدایت و رهبری می‌شود، گروه‌های خانواده گرگها، قلمرو گسترده‌ای تا هزار کیلومتر مربع را اشغال می‌کنند. اعضاء یک گروه (گله) برای ردگیری، محاصره و کشتن طعمه‌های بزرگ مثل گوزن کانادایی با همدیگر همکاری می‌کنند.

هرچند گرگ‌ها حیواناتی اجتماعی هستند اما تنهایی نیز شکار می‌کنند و دیده شده که یک گرگ تنها جانوران بزرگی همچون گوزن شمالی و گاو مشک را شکار کرده‌است.

پراکندگی

امروزه به علت پیشروی انسان‌ها، شکار این جانوران و نیز کم شدن طعمه‌های طبیعیشان تعداد آن‌ها در جهان رو به کاهش گذارده است. گرگ‌ها بسیاری از مناطق زندگی قبلی خود را از دست داده‌اند و نسل آنها در شمال آفریقا و بیشتر مناطق اروپای غربی منقرض شده‌است. برای نمونه، در سال ۲۰۱۰ میلادی تنها ۲۰۰ گرگ در کشور سوئد شمارش شدند که بیشترین تعداد از این رده در منطقه اسکاندیناوی اروپا بوده‌اند.^[۴]

گرگی

با توجه به اینکه سگ‌ها و گرگ‌ها در واقع یک گونه هستند و تفاوت ژنتیکی آنها اندک است جفت‌گیری آنها به تولد توله‌های بارور و سالم معروف به گرگی منجر می‌شود. اما به طور طبیعی سگ‌ها و گرگ‌ها تمایلی به جفت‌گیری با یکدیگر ندارند و موارد جفت‌گیری آنها در حیات وحش اندک است. ضمن اینکه فصل باروری سگ‌ها و گرگ‌ها نیز باهم متفاوت است و مدت کمی با هم تداخل پیدا می‌کند. توله گرگی نیز در فصل زمستان متولد می‌شود و شانس کمی برای زنده ماندن در حیات وحش خواهد داشت.

برخی از گروه‌های محافظ محیط زیست اروپایی نسبت به از میان رفتن خلوط ژنتیکی گرگ‌ها بر اثر اختلاط با سگ‌های اهلی ابراز نگرانی کرده‌اند اما تحقیقات جدید نشان داده که میزان تداخل گرگ‌ها و سگ‌ها در حدی نیست که نگرانی مهمی محسوب شود. از سوی دیگر تحقیقی در منطقه قفقاز مشخص کرده که تا ۱۰ درصد کل سگ‌های گله گرگی این منطقه نسل اول هستند، یعنی پدر یا مادر آنها گرگ بوده‌است. ضمن اینکه علاقه به تولید گرگی در اسارت در آمریکاافزایش یافته و در این کشور حدود ۳۰۰ هزار گرگی وجود دارد.

تحقیقات ژنتیکی نشان می‌دهد که گرگ‌های سیاهرنگ در آمریکای شمالی محصول اختلاط سگ‌ها و گرگ‌ها در حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار سال پیش هستند. چون جهش ژنتیکی که منجر به ایجاد رنگ سیاه در این حیوان شده ابتدا در سگ اتفاق افتاده‌است.

در اسطوره‌ها

نوشتار اصلی: آسنا

گرگ موجودی مورد احترام برای ترک‌ها و مغول‌ها است. در اکثر حماسه‌های ترکی گرگ موجودی راهنما برای نجات و پیروزی است. افسانهٔ آسنا یک اسطوره قدیمی ترکی است؛ که بر طبق آن نژاد ترک‌ها به گرگ خاکستری باز می‌گردد. همچنین در اسطوره‌های ترکی آمده است که یک گرگ خاکستری به ترک‌ها راه خروج از سرزمین مادری افسانه‌ای‌شان (Ergenekon) را نشان داد و باعث شد که آنها بر همسایگان خود مسلط شوند.                                                                                                                                 

 

 

رتیل ها

 

رتیل، عنکبوت چاق و پشمالویی است که نسبت به سایر عنکبوت‌ها، ترس بیشتری در مردم ایجاد کرده است. رتیل به رنگ‌های مختلف زرد، زرد پررنگ، قهوه‌ای کمرنگ و خرمالویی تند مایل به سیاه وجود دارد و پشم‌های آن، گاهی خیلی کوتاه‌ و گاهی کمی بلند می‌باشد. گزش این حشره، بر عکس آن چه مردم فکر می‌کنند به اندازه عنکبوت بیوه سیاه خطرناک نیست؛ حتی در بعضی از نقاط جهان برخی از افراد، رتیل را به شکل یک حیوان دست‌آموز نگهداری می‌کنند.

البته نباید تمام رتیل‌ها را بی‌خطر دانست. آن چه مسلم است این است که بعد از هر گزشی به وسیله هر عنکبوت یا رتیلی، باید بیمار ر ابه پزشک برسانید. قبل از آن بیمار را به پشت خوابانیده، رویش یک پتو بیندازید و قسمت گزیده شده را پایین‌تر از سطح قلب قرار دهید و محل گزیدگی را با آب و صابون بشویید. گاهی گزش عنکبوت یا رتیل باعث ایجاد حالت آلرژی و حساسیت می‌شود؛ در این حال باید محل گزیدگی را با محلول یا پمادهای ضد حساسیت آغشته کرد و برای تسکین درد، به بیمار، قرص استامینوفن خوراند. دادن قرص آسپیرین به بیماری که دچار گزیدگی عنکبوت بیوه سیاه یا رتیل شده است، به صلاح نیست؛

چرا که آسپرین باعث تشدید علائم گزیدگی می‌شود. بهتر است در بالای محل گزیدگی، یک باند لاستیکی ببندید تا جریان خون کندتر شود. در محل گزیدگی، باید یک کیسه‌ی یخ قرار داد که به تسکین درد و کندتر کردن گردش خون کمک کند. اگراحیاناً بیمار دچار اشکال تنفسی شد، باید بلافاصله به او تنفسی مصنوعی داد و بالاخره همانطور که گفته شد در مواقعی که این علائم به مدت زیادی ادامه پیدا کند، حتماً باید بیمار به پزشک رسانیده شود.

در استرالیا رتیل‌های بزرگ را به عنوان حیوان خانگی نگه‌داری و خرید و فروش می‌کنند. عنکبوتیان با حشرات فرق دارند اما هر دو به گروه بزرگ‌تری از حیوانات تعلق دارند که بندپایان نامیده می‌شوند- حیواناتی با اسکلت خارجی سخت و اندام به هم چسبیده.

در ادامه این بخش آسمونی با انواع رتیل ها و محل زندگیشان آشنا خواهیم شد، با ما همراه باشید

 

آنها همه جا هستند

در دوران طولانی و گذر هزاران سال عنکبوت‌ها تنوع شگفت‌‌انگیزی پیدا کرده‌اند، به طوری که در حال حاضر هزاران گونه عنکبوت در سطح کره زمین پراکنده است، از مناطق استوایی و جنگلی تا بیابان‌های خشک و لم یزرع. تنها جایی که عنکبوت‌ها حضور ندارند قطب شمال و جنوب و قله کوههای بلند و زیر آب اقیانوس‌هاست. حتی چند گونه عنکبوت در کناره اقیانوس‌ها، لای صخره‌ها و شکاف جزیره‌های مرجانی زندگی می‌کنند.

 

انواع گونه های رتیل :

1- رﺗﻴﻞ ﻗﺮﻣﺰ رﻧﮓ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺷﺒﻴﻪ ﺗﺎرﺗﻨﻚ ﺑﻮده و ﺷﻜﻠﺶ ﮔﺮد و ﻣﺪور اﺳﺖ.

2- رتیل ﺳﻴﺎﻫﺮﻧﮓ دودی ﻛﻪ آن ﻫﻢ ﺷﺒﻴﻪ ﺗﺎرﺗﻨﻚ اﺳﺖ.

3- رتیل ﺧﺎﻟﺪار ﭘﺮ از ﺧﺎل ﻫﺎی ﺳﻴﺎه و ﺳﻔﻴﺪ.

4- رﺗﻴﻞ ﺳﻔﻴﺪ ﺷﻜﻢ ﮔﺮد و دﻫﺎن ﻛﻮﭼﻚ.

5- رتیل درخشان ﻧﻮﻋﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ درﺧﺸﺪ، ﭘﺸﺖ ﻛﻮژ اﺳﺖ و ﺧﻂ ﻫﺎﻳﻲ درﺧﺸﺎن ﺑﺮ ﭘﺸﺖ دارد.

6- رﺗﻴﻞ زرد ﭘﺮز و ﻛﺮﻛﺪار

7- رﺗﻴﻞ انگوری رﻧﮓ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺳﻴﺎه و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح اﻧﮕﻮری ﻛﻪ دﻫﺎﻧﺶ در وﺳﻂ ﺳﺮاﺳﺖ، ﭘﺎﻫﺎی ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ دارد و و ﻗﺘﻲ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﻧﻴﺶ ﺑﺰﻧﺪﺑﺮ ﭘﺸﺖ ﻣﻲ ﺧﻮاﺑﺪو ﻛﻤﻲ ﻣﺎﻳﻊ ﺗﺮﻣﻲ ﭘﺮاﻧﺪ.

8- رﺗﻴﻞ ﻣﻮرﭼﻪ ﺳﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮرﭼﻪ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ، ﮔﺮدﻧﺶ ﻗﺮﻣﺰ، ﺳﺮش ﺳﻴﺎه وﭘﺸﺘﺶ ﺳﻔﻴﺪﺧﺎﻟﺪارو ﺑﻪ رﻧﮓ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ.

9- رﺗﻴﻞ آﻻﻛﻠﻨﮕﻲ

10- رﺗﻴﻞ زﻧﺒﻮری ﻛﻪ ﺑﻪ زﻧﺒﻮرﺳﺮخ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ.

11- رﺗﻴﻞ ﮔﺎوداﻧﻪ ای، ﻛﻪ ﭼﻮن ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﭼﻜﻮ ﮔﺮد ﮔﺎوداﻧﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺖ اﻳﻦ اﺳﻢ را ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه اﻧﺪ . دﻫﺎن ﻛﻮﭼﻚ، ﺷﻜﻢ ﺳﺮخ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ زرد و دﺳﺖ و ﭘﺎﻫﺎی ﺳﻔﻴﺪ وﭘﺮ ازﻛﺮک دارد.

12- رﺗﻴﻞ ﻣﺼﺮی ،ﺷﻜﻤﺶ ﮔﻨﺪه، ﺳﺮش ﺑﺰرگ وﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﻣﮕﺴﻲ دارد ﻛﻪ ﺷﺐ ﻫﺎﭘﻴﺮاﻣﻮن ﭼﺮاغ ﻣﻲ ﮔﺮدد. ﻛﻪ اﻳﻦ رﺗﻴﻞ ﻣﺼﺮی ﻧﺎم از اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ رﺗﻴﻞ ﻫﺎ ﺑﺪﺟﻨﺲ ﺗﺮ اﺳﺖ.                             

 

13- رتیل مدیترانه ای ماده 

معمولاً به ندرت اولین رتیل نر که برای جفت گیری به سراغش می آید را میخورد . ولی پس از اینکه رتیل ماده اولین جفت گیری خود را انجام داد ، هر رتیل نر دیگری که برای عشق بازی به سراغش بیاید ممکن است خورده و یا اینکه موفق به جفت گیری شود .در تحقیقات دانشمندان اسپانیایی ، حدود یک سوم از رتیل های ماده مورد آزمایش ، حداقل یکی از رتیل های نر داوطلب جفت گیری را خوردند . رتیل های ماده همنوع خوار در مقایسه با سایر همنوعانشان زودتر تخم گذاری کرده و نوزادان آنها زودتر رشد کرده بزرگ میشوند و همچنین تعداد بیشتری تخم میگذارند . 

پدیده هم نوع خواری (cannibalism)برای دانشمندان همچنان بصورت معما باقیمانده است ولی آنچه که مشخص است یکی از عمده ترین دلایل همنوع خواری کاهش منابع غذایی این گونه حیوانات است . یکی دیگر از علل همنوع خواری حیوانات ، تولد نوزادان ضعیفی یا معلولی است که به تشخیص والدین امیدی به زنده ماندنشان نیست ، بنابراین حیوان با خوردن این نوزاد ضعیف و ناتوان ، هم خودش را سیر کرده و هم او را از ادامه زندگی رنج آور نجات میدهد.

14- رتیل‌های استرالیا، 

یکی از انواع عنکبوت، رتیل است و رتیل‌های استرالیایی به عنکبوت‌های سوت‌زن، پارس‌کننده یا پرنده‌خوار هم شهرت دارند. این صداها زمانی از رتیل خارج می‌شود که مورد تهدید قرار گیرد و احساس خطر کند و همین او را بسیار ترسناک می‌سازد. بزرگ‌ترین رتیل‌های استرالیا بدنی به طول 6 سانتی‌متر و پاهایی دارند که هنگام باز شدن به 16 سانتی‌متر می‌رسد. این رتیل‌ها دو نیش چنگک شکل در جلوی دهان دارند که طول آنها بیش از یک سانتی‌متر است! این جانوران بدنی بزرگ و سنگین با طیفی از رنگ‌ها، از قهوه‌ای تیره تا زرد کم‌رنگ و اغلب با درخششی نقره‌ای دارند. معمولا روی بدن و پاهای عقبی رتیل را کرک نرمی می‌پوشاند و آن را از دیگر عنکبوت‌ها متمایز می‌کند. رتیل‌های استرالیا علی‌رغم آنکه پرنده‌خوار نامیده می‌شوند، به ندرت پرنده می‌خورند. خوراک آنان را حشرات، مارمولک‌ها، قورباغه‌ها و دیگر عنکبوت‌ها تشکیل می‌دهد.

رتیل‌های در حفره‌های زمینی لانه می‌سازند و ماده‌ها بیشتر اوقات خود را در لانه به سر می‌برند. دو هفته پس از جفت‌گیری- که معمولا در جلوی ورودی لانه صورت می‌گیرد- ماده‌ها حدود 50 تخم می‌گذارند. نوزادان مدتی نزد مادر می‌مانند و سپس از لانه خارج شده و به دنبال زندگی خود در لانه‌های جدید می‌روند. جالب این که ماده‌ها تا 12 سال عمر می‌کنند، اما نرها پس از جفت‌گیری در حدود پنج سالگی می‌میرند. ماده‌ها از نرها بزرگ‌تر هم هستند. و جالب‌تر اینکه در استرالیا رتیل‌های درشت به عنوان حیوان خانگی نگهداری می‌شوند و اتفاقا همین موضوع روی جمعیت آنان اثر منفی داشته است.                                    

                                                                                   

غلی‌رغم قیافه ترسناک رتیل‌های بزرگ، این جانوران معمولا حمله نمی‌کنند، اما وقتی مورد تهدید قرار گیرند عقب می‌نشینند و حالتی شبیه به حمله خود می‌گیرند که بیشتر جنبه تهدید دارد. البته اگر انسانی را گاز بگیرند دردناک است زیرا نیش‌های بلند دارند که با نیش بسیاری از انواع مار برابری می‌کند. بعضی اوقات مریضی شدید در اثر نیش رتیل دیده شده و سرگیجه و تهوع برای شش تا هشت ساعت پس از گزیدگی گزارش شده است.

شکل و ظاهر رتیل بدتر از نیش آن است.زهررتیل ضعیف تر از نیش زنبور عسل  می باشد، اگرچه نیش زدن رتیل بسیار دردناک است ،اما تقریبا برای انسان بی ضرراست .رتیل به علت اندازه ی بزرگی که دارد و بدن و پاهای پرمو،ترس را به برخی از مردم القا می کنند اما به هرحال این عنکبوت برای انسان (به جز برای نیش دردناک)بی ضرر است و زهر خفیف تری نسبت به زهرزنبور عسل معمولی دارد. رتیل در میان علاقه مندان عنکبوتیان، به حیوانات خانگی محبوب تبدیل شده است.

رتیل به صورت دوره ای طی فرایندی به نام پوست اندازی(molting)از پوست خارجی خود خارج می شود. ، آنها همچنین اندامهای داخلی بدنشان را مانند دستگاه تناسلی ماده و پرده ی مخاطی داخل شکم را جایگزین میکنند و حتی قسمت های از دست داده شده بار دیگر رشد می یابند. صدها نوع  از گونه های رتیل در بسیاری ازنقاط  استوایی، مناطق نیمه گرمسیری و خشک در سرتاسر جهان یافت شده اند. آنها دررنگ بدنشان و رفتار با توجه به محیط های خاص خود که در آن زندگی می کنند، متفاوت هستند. با این حال رتیل ها به طور کلی ، زمین را می کنند و درزیر زمین زندگی می کنند.

رتیل ها بسیار ارام و بی شتاب حرکت می کنندو از جمله شکار چیان ماهر در شب هستند.(شب شکار اند). حشرات قسمت اصلی شکار رطیل ها را تشکیل می دهندواما گاهی این عنکبوت های بزرگ و پر مو،هدف های بزرگ تری را انتخاب می کنند مثل قورباغه ها،وزغ ها وموش ها.

بعضی از این عنکبوت های غول پیکر پرنده خوار،همان طور که از اسمشان پیداست توانایی شکار پرندگان کوچک را دارند. اگر چه ممکن است رتیل در صورت استفاده از تار عنکبوت، با لرزش تار متوجه حضور چیزی در نزدیکی لانه اش بشود،اما رتیل  برای آنکه شکار خود را به دام بیندازد از تار عنکبوت استفاده نمی کند.این عنکبوت ها با استفاده از زائده های خود که برروی سرشان قرار گرفته است شکار خود را به دام می اندازند.آنها زهر فلج کننده ی خود را به شکار تزریق می کنند و در نهایت کار قربانیان را با نیش های خود تمام می کند.آنها همچنین آنزیم های گوارشی خود را به درون بدن قربنیان خود ترشح میکند تا آنها را تجزیه کرده وآن را به آسانی ببلعد. بعد از یک وعده ی بزرگ رطیل دیگر تا حدود یک ماه چیز دیگری نمی خوذد. رطیل ها چندین دشمن طبیعی دارند که در بین آنها زنبورهای انگلی  pepsis خطرناک تر هستند. چنین زنبور، رطیل را بانیش خود را فلج کرده و بر روی بدن عنکبوت تخم  میگذارند. هنگامی لاروهای زنبور از تخم خارج می شوند ازرتیل که هنوز زنده است تغذیه می کنند

 

.جفت گیری رتیل ها زمانی آغاز میشود که عنکبوت نر تار میتند و اسپرم های خود را روی آن قرار می دهد.

رتیل با استفاده از pedipalp هایش(زائده های پا مانندی که در نزدیکی دهانش قرار گرفته)با رتیل ماده جفت گیری میکند اما بعد از اتمام کار به سرعت فرار میکند چون عنکبوت ماده گاهی جفت خود را می خورد.رتیل ماده تخمک ها و اسپرم ها درون پیله ای قرار می دهد وبه مدت شش تا نه هفته از آن محافظت میکند.پس از گذشت زمان حدود 500 تا 1000 رطیل ار تخم ها خارج می شوند.

مهم : بیشتر رتیل های کره ی زمین بدون سم می باشند اما بیشتر مردن در این خرافات زندگی می کنند که رتیل ها دارای زهر های مرگ آور هستند که اینطور نیست و گونه های خیلی خیلی کمیابی از رتیل های به انسان آسیب می رساند. رتیل ها می توانند گاز بگیرند و گاز رتیل کمی دردناک است و زخم باقی می ماند ام عوارض دیگری ندارد جز گونه های کمیاب.

مگس

 

مگس 

 

 

مَگَس‌ها یا دوبالان (نام علمی: Diptera) از بزرگترین گروه‌های حشرات است که در حال حاضر بیش از ۷۵۰۰۰۰ نوع از آن‌ها وجود دارد.

 

مگس‌ها دارای دو جفت بال جلویی مشخص هستند. دو جفت بال عقبی آنها تبدیل به بالچه چاقوشکل به نام توازنگر (هالتر یا بالانسیـِر) شده‌است.

 

این حشره پس از آنکه از تخم بیرون آمد نخست به صورت لارو است و سپس در عرض ۲ هفته پر در آورده و به شکل یک مگس در می‌آید. چشم مگس مرکب از هزاران چشم کوچک دیگر است و این چشم‌ها وی را قادر می‌سازد در آن واحد به هر طرف نگاه کند. تعداد چشم‌های ریز او در حدود ۴۰۰۰ چشم است و کلیه آن‌ها به شکل مربع می‌باشد.

 

زبان مگس مانند زبان پروانه لوله‌ای است و بدنش استخوان و ریه ندارد. عمل تنفس به وسیله مساماتی که در قسمت‌های مختلف بدن او وجود دارد انجام می‌گیرد.

 

پاهای مگس مخصوص خود این حشره است. زیرا این پاها دارای سوپاپ‌هایی است که به وسیله آن مگس قادر است روی شیشه یا سقف اتاق به آسانی راه برود و پایین نیفتد. بدن مگس پوشیده از موهای نازکی است که گاهی آن‌ها را به وسیله پاهای خود تمیز می‌کند.

 

مگس‌های بالغ، به‌طور معمول حدود 2 هفته‌ونیم عمر دارند اما در دماهای پایین‌تر، حتی تا 3 ماه نیز می‌توانند زنده بمانند؛ همچنین، نوزاد مگس‌ها تنها 24 ساعت پس از تخم‌گذاری، از تخم بیرون آمده و متولد می‌شود

 

رژیم غذایی

 

مگس‌ها به دلیل داشتن رژیم غذایی متفاوت، در مکانهای مختلفی دیده می‌شوند و منبع غذایی مهمی برای بسیاری از حیوانات نظیر قورباغه‌ها، وزغ­ها، مارمولک‌ها و پرندگان محسوب می ­شوند. مگس‌ها بطور گسترده در میان انسان‌ها زندگی می‌کنند و می‌توانند عامل پراکندگی بیماری‌ها بشوند.

 

 

منافع برای محیط زیست

 

 

مگس‌ها از عوامل گرده ­افشانی گیاهان در طبیعت بوده و یکی از مهمترین زنجیره‌های چرخهٔ غذایی می‌باشند؛ برخی از این حشرات پوسیده خوار هستند و باعث تسریع تجزیه­ لاشهٔ جانوران، مدفوع حیوانات و اجزای گیاهی گوناگون شده و در پاکسازی محیط زیست انسان را یاری می‌کنند. برخی گوشتخوار بوده و به عنوان دشمن دیگر حشرات در اکوسیستم نقش ایفا می‌کنند. در حدود ۵۰۰۰ گونه از مگس­ها از دیگر حشرات به عنوان طعمه استفاده می ­کنند به نحوی که گاهی از آنها به عنوان عامل کنترل بیولوژیکی یاد می‌گردد. برخی نیز گیاهخوار بوده و به عنوان آفت گیاهان شناخته می‌شوند.

 

زنبور زرد

 

زنبور زرد

 

زنبور زرد یا زنبور زرد اجتماعی نوعی زنبور وحشی است که در سرده Vespula و Dolichovespula قرار دارد. اغلب زنبورهای این سرده ، به رنگ سیاه و زرد و یا سفید و سیاه هستند و گاهی خطوط موجود بر روی شکم آنها بجای سیاه ، قرمز می باشد . زنبور زرد با نشانه هایی مشخص مانند اندازه کوچک ( مثل زنبور عسل )، زندگی اجتماعی ، پرواز سریع و سو به سو بهنگام فرود ، به آسانی قابل شناسایی اند . جنس ماده این زنبور نیش دردناکی دارد . زنبورهای زرد با وجود آنکه از انسانها بیزارند اما در مقابل ، دشمن حشرات مضر و آفات نیز هستند .

                                                  

                                               

 

ویژگیهای ظاهری

 

زنبورهای زرد به سبب جثه و در ظاهر بسیار به زنبورهای عسل شباهت دارند اما در واقع از زنبورهای وحشی هستند . طول یک زنبور زرد کارگر بطور متوسط 12 میلی متر ( نیم اینچ )، با خطوط متناوب به رنگ سیاه و زرد ( گاهی سیاه و قرمز ) بر روی شکم ، و طول یک زنبور ملکه 19 میلیمتر با طرح متفاوت بر روی شکم است . زنبورهای زرد کارگر غالباً با زنبورهای عسل اشتباه گرفته میشوند اما از تفاوتهای این دو این است که زنبور زرد ، موهای قهوه ای ندارد و گرده گل حمل نمی‌کند و پاهای پشتی اش نیز مو ندارد . آنها مجهز به نیش نیزه شکلی هستند و بهنگام نیش زدن ، این عمل را مکرراً انجام می دهند تا به دشمن آسیب برسانند . گاهی نیز نیش در بدن دشمن باقی می ماند و از بدن زنبور جدا میشود . زهر زنبور زرد و زنبور عسل ، مگر در صورت حساسیت ، بندرت کشنده است .زنبور زرد آرواره هایی قدرتمند برای جویدن سایر حشرات و خرطومی برای مکیدن شهد میوه ها دارد و در درختان ، بوته ها یا در مکانهای دارای حفاظ مثل سوراخهای دیوار یا کف خانه ، اتاقهای زیر شیروانی ، ایوان ها و کپرها و برآمدگی های لب بام ، سوراخهای موجود در زمین و یا در لانه جوندگان لانه سازی میکنند . آنها لانه را از فیبر چوبی که آنرا بشکل خمیر می جوند می سازند . از خویشان نزدیک زنبور زرد ، زنبور سرخ می باشد

 

زنبور عسل

 

زنبور عسل گونه‌ای زنبور است که عسل می‌سازد. زنبور عسل این کار را با گردآوری شهد گل‌ها در کندو انجام می‌دهد.^[۵] در فارسی به زنبور عسل منگ، منج و مگس انگبین هم گفته می‌شود.^[۵] زنبورهای هر کندو یکی از سه نوع زنبور ملکه، زنبور نر و زنبور کارگر هستند. زنبور عسل از حشرات اجتماعی است حتی اگر در خارج از کندو دارای غذای کافی باشد نمی‌تواند به تنهایی زندگی کند.

 

ملکه

ملکه معمولاً مادر تمامی زنبورهای موجود در کندو است. جنسیت آن ماده بوده و مهم‌ترین وظیفه‌اش تخم‌گذاری می‌باشد. ملکه در تاریک‌ترین و محفوظ‌ترین نقطه کندو سکونت دارد و در اطراف این محل خانه‌های ویژه‌ای برای محافظت از تخم‌ها و نوزادان قرار گرفته. علاوه بر این‌ها سه تا ده خانه برای ملکه‌های جوان در نظر گرفته شده است. ملکه همانند روح کندو محسوب می‌شود و اگر ملکه را بردارند و جانشینی برای او وجود نداشته باشد بعد از سه یا چهار ساعت تمام کارهای کندو متوقف می‌شود و بعد از مدتی زنبورها بر اثر اندوه نداشتن ملکه نابود می‌گردند. ملکه از اواخر فروردین تا اواخر خرداد روزانه حدود ۱۵۰۰ تخم می‌گذارد.^[۵] ملکه‌ها و کارگرها از تخم‌های لقاح شده و نرها از تخم‌های غیر لقاح شده (هاپلودید) به وجود می‌آیند. طول بدن ملکه بسته به هر نژاد متفاوت می‌باشد. بال‌های آن کوچک بوده و خرطوم آن توانایی جمع آوری شهد گل‌ها را نداشته و در عوض دارای شکمی بزرگ‌تر از ماده‌های کارگر بوده و به طور طبیعی بیش از ۵ سال می‌تواند زنده بماند. در زنبورداری تجاری به علت کاهش تخمریزی از سال دوم زندگی به بعد، بیش از دو سال از یک ملکه استفاده نمی‌شود. ملکه عسل در زمان شفیرگی گرده نمی‌خورد و بجای آن ژله رویال مصرف می‌کند و شفیره‌ای که از گرده تغذیه شود هیچگاه به ملکه تبدیل نشده و کارگر خواهد شد. ملکه تا آخر عمر توسط ژله رویال تولیدی کارگران تغذیه می‌شود.

زنبور عسل در حال جمع آوری شهد گل

از فراورده‌های زنبور عسل می‌توان به ۱-عسل ۲-موم ۳-بره موم ۴-ژله رویال ۵-گرده ۶-زهر اشاره کرد.^[۶]

 

 

^{زنبور نر}

زنبورهای نر در کندو تنها وظیفه بارور نمودن ملکه را دارند و تا می‌توانند عسل می‌خورند و دارای نیش نمی‌باشند. دارای سر و بال‌های بزرگ می‌باشند. توانایی جمع‌آوری شهد و گرده را نداشته و ۲۴ روز زنده می‌مانند.

زنبور نر در حجره‌های بزرگ‌تری نسبت‌به زنبورهای کارگر پرورش می‌یابند. تخمهای بارورنشده ملکه به زنبور نر تبدیل می‌شوند.

 

زنبور کارگر

زنبورهای نر در کندو تنها وظیفه بارور نمودن ملکه را دارند و تا می‌توانند عسل می‌خورند و دارای نیش نمی‌باشند. دارای سر و بال‌های بزرگ می‌باشند. توانایی جمع‌آوری شهد و گرده را نداشته و ۲۴ روز زنده می‌مانند.

زنبور نر در حجره‌های بزرگ‌تری نسبت‌به زنبورهای کارگر پرورش می‌یابند. تخمهای بارورنشده ملکه به زنبور نر تبدیل می‌شوند.

 

گربه ها

   

گُربه (که در افغانستان 'پشک' گفته می‌شود) جانوری اهلی از خانواده گربه‌سانان و یک حیوان گوشتخوار است.^[۱] گربه‌ها از ۶ تا ۷ ماهگی بالغ می‌شوند و توانایی تولید مثل دارند، ماده‌ها تا ۸ سالگی و نرها تا ۱۰ سالگی قابلیت جفت‌گیری دارند. دوره آبستنی گربه نیز بین ۶۱ تا ۶۸ روز (متوسط ۶۳ روز) است.^[۱]

گربه، با نام علمی Felis silvestris catus، زیرگونه‌ای از گربه دشتی با نام علمی Felis catus است. برای تمایز این جانور از انواع وحشی از نام گربه خانگی یا گربه اهلی استفاده می‌شود.

حدود ۶۰۰ میلیون گربه امروزه در سراسر دنیا پراکنده‌اند و تقریباً در هر جایی که انسان‌ها زندگی می‌کنند، بود و باش دارند. نسل تقریباً تمامی این گربه‌ها به پنج گربه دشتی ماده از زیرگونه گربه دشتی آفریقایی می‌رسد که حدود ده هزار سال پیش در خاورمیانه زندگی در کنار انسان‌ها را برگزیدند، نخستین انسان‌هایی که با اهلی‌سازی گندم و جو عصر کشاورزی را آغاز کرده بودند. گربه‌ها در کنار این انسان‌ها می‌توانستند موش‌ها و جوندگان دیگری را شکار کنند که برای تغذیه از ذخیره‌های غلات دهقانان در کنار سکونتگاه‌های انسانی تجمع کرده بودند و همچنین از گزند دشمنان طبیعی متعدد خود همچون کفتارها و گربه‌های بزرگ‌تر در امان بودند.   

اندام‌شناسی

کالبدشناسی گربه

اندازه

گربه‌ها معمولاً وزنی بین ۲/۵ تا ۷ کیلوگرم (۵/۵ تا ۱۶ پوند) دارند، اگرچه در بعضی گونه‌های خاص وزن گربه تا ۱۱٫۳ کیلوگرم (۲۵ پوند) نیز می‌رسد. گربه‌هایی هم بوده‌اند که به علت پرخوری تا ۳۰ کیلوگرم وزن داشته‌اند. از طرف دیگر در برخی گونه‌های گربه‌های کوچک وزن گربه کمتر از ۱۰۹ گرم است.

چشمها

گربه ها معمولاً حیواناتی هستند که در شب بیشتر زندگی می کنند تا در روز.علت برق زدن چشم گربه‌ها در شب وجود پوششی به نام پرده درخشان در چشم آن‌ها است که به دید بهتر آن‌ها در نور کم کمک می‌کند.^[۳]

استخوان بندی

گربه‌ها هم همانند اکثر پستانداران دارای ۷ مهره گردنی، ۱۳ مهره صدری(مهره‌های پشت سینه، که انسان دارای ۱۲ مهره از این نوع است), ۷ مهره کمری (انسان دارای ۵ مهره از این نوع است), ۳ مهره خاجی (مهره‌های قرار گرفته در قسمت انتهایی بدن که انسان به علت نوع ایستادن دارای ۵ مهره از این نوع است) و به جز «گربه مانکس» ۲۲ یا ۲۳ مهره دمی(انسان دارای ۳ تا ۵ مهره از این نوع است) هستند. تعداد بیشتر مهره‌ها در کمر و سینه گربه در مقایسه با انسان باعث انعطاف‌پذیری و تحرک بیشتر این حیوان می‌شود. گربه از مهره‌های انتهایی دم برای حفظ تعادل در حرکات سریع استفاده می‌کند. استخوان‌های چنبر (ترقوه) گربه دارای قابلیت جابجایی هستند بدین ترتیب گربه قابلیت دارد از هر مجرایی که سرش از آن بگذرد، عبور کند.

دهان

گربه‌ها از دندان‌های بسیار خوبی برای شکافتن گوشت‌ها برخوردارند. دندان آسیاب اول و دندان آسیاب کوچک در این حیوان با هم جفتی را تشکیل می‌دهند که برای شکافتن گوشت همچون قیچی عمل می‌کند. البته گرگ‌ها نیز دارای چنین سازوکاری هستند و در بسیاری از گربه‌سانان این سازوکار از این پیشرفته‌تر است. زبان گربه دارای برآمدگی‌های ریزی است که از آنها برای نگه داشتن و شکافتن گوشت یا لاشه استفاده می‌کند. بر روی این برآمدگی‌ها یا تیغ‌های کوچک نوعی ماده خاص وجود دارد که به گربه در هنگام تمیز کردن آنها کمک می‌کند. این برآمدگی‌ها مانند قلاب‌های ریزی هستند که به سمت عقب خوابیده‌اند و به این صورت اجازه نمی‌دهند گوشت از دهان گربه خارج شود.

تصویر یک گربه در حال خمیازه کشیدن.

گربه‌ها حیوانات پرسروصدایی هستند و انواع مختلفی از صداها را ایجاد می‌کنند. میو کردن رایجترین و معروفترین صدای آن‌هاست که به شکل‌های مختلفی برای مقاصد متفاوت انجام می‌شود. خرخر کردن نوعی صدای التیام‌بخش است که برای آن‌ها ماربردهای التیام‌بخشی و ارتباطی دارد. صدای بلندی برای جفت‌یابی استفاده می‌شود واز غرش، فیف و خرناس هم برای وضعیت‌های تهاجمی و دفاعی استفاده می‌کنند. آن‌ها هنگامی که شکاری را دور از دسترس خود می‌بینند صدای پچ‌پچ‌مانندی را ایجاد می‌کنند و صداهای فرکانس بسیار بالا (که در محدوده شنوایی انسان نیست) هم در صداهای ارتباطی بچه‌گربه‌ها وجود دارد.

گوش‌ها

۳۲ ماهیچه متفاوت در هر گوش گربه به حیوان اجازه می‌دهند تا یک شنوایی کنترل شده‌داشته باشد. بدین صورت گربه می‌تواند هر کدام از گوش‌های خود را آزادانه نسبت به دیگری حرکت دهد؛ با این قابلیت گربه می‌تواند در حالی که در یک جهت حرکت می‌کند گوش خود را در جهت مخالف بچرخاند همچنین بیشتر گربه‌ها می‌توانند گوش‌های خود را به سمت بالا بگیرند. برعکس سگها، گربه‌های دالگوش (با گوش‌های آویزان) بسیار نایابند (گونه Scottish Fold به علت جهش ژنتیکی دالگوش است). در هنگام عصبانیت یا وحشت‌زدگی گربه گوش‌های خود را می‌خواباند. گربه‌ها همچنین در زمان بازی یا زمانی که صدایی از پشت سر بیاید گوش‌های خود را به سمت عقب می‌چرخانند.

پاها

گربه‌ها هم مانند سگ‌ها از جمله حیوانات پنجه‌رو هستند. این حیوانات دقیقاً بر روی پنجه‌های خود حرکت می‌کنند. گربه‌ها قادرند خیلی بادقت حرکت کنند. این یکی از قابلیت‌های گربه سانان است بدین ترتیب این حیوانات قادرند با کمترین صدا حرکت کنند. گربه‌ها می‌توانند در هنگام راه رفتن پنجه‌های عقبی خود را دقیقاً بر روی مکان پنجه‌های جلویی قرار دهند؛ این قابلیت نه‌تنها به بی صدا حرکت کردن حیوان کمک می‌کند بلکه بدین ترتیب گربه همیشه از جایگاه پاهای عقبی خود مطمئن است. این قابلیت مخصوصا در زمین‌های ناهموار برای حیوان مفید است.

تصویری نزدیک از پنجه گربه.

برعکس سگ‌ها و دیگر پستانداران گربه‌ها برای راه رفتن هر دو پای خود را بر روی مکانی قرار می‌دهند و سپس دو پای دیگر را جلو می‌آورند. اما بیشتر پستانداران پاهای خود را به نوبت از روی زمین بر می‌دارند. گربه‌ها این قابلیت خود را با یورتمه رفتن در شترها، زرافه‌ها، برخی اسب‌های آهسته‌گام و تعداد کمی از پستانداران شریک هستند.

مانند دیگر گونه‌های شاخه گربه سانان البته بجز چیتاها، چنگال‌های گربه هم حالت جمع شونده دارند. در حالت عادی و آرام گربه چنگال‌های این حیوان به وسیله پوست پوشیده شده و به صورت پنجه هستند. این قابلیت باعث می‌شود تا چنگال‌های حیوان تیز بماند و از گیر کردن چنگال‌ها به زمین و ایجاد صدا در موقع شکار جلوگیری می‌کند. چنگال‌های پاهای جلویی گربه همیشه از چنگال‌های عقبی تیزترند اما گربه‌ها می‌توانند با اراده کامل چنگال‌های هر کدام از پاهایشان را باز کنند. آنها از چنگال‌های خود برای دفاع، شکار کردن، بالارفتن از سطوح، پاره کردن و یا کشیدن اجسامی که دارای پوسته‌ای نرم هستند استفاده می‌کنند. گیر کردن پنجه گربه در سطوحی مانند فرش، موکت یا پارچه‌های کلفت در صورتی که گربه قادر به آزاد کردن خود نباشد می‌تواند موجب آسیب دیدن حیوان شود.

بیشتر گربه‌ها دارای پنج چنگال بر روی پنجه‌های جلوی و چهار یا پنج چنگال بر روی پنجه‌های عقب هستند. این بدلیل یک جهش ژنتیکی کهن است اما با این حال گربه‌های خانگی از تعداد چنگال‌های بیشتری برخوردارند.^[۴]

گوریل ها

گوریلها از بزرگترین نخستی‌ها هستند. این جانوران خشکی‌زی هستند و در جنگل‌های آفریقا زیست می‌کنند. گوریل‌ها به دو گونه تقسیم شده‌اند و هر کدام از آن دو گونه خود به ۴ یا ۵ زیرگونه تقسیم شده است. «دی.ان.ای» گوریل‌ها ۹۸٪-۹۹٪ با «دی.ان.ای» انسان یکسان است و پس از دو گونه شامپانزه نزدیکترین خویشاوند گونه انسان است.

گوریل‌ها در جنگل‌های استوایی و نیمه استوایی زندگی می‌کنند و زیستگاهشان درصد کوچکی از آفریقا را شامل می‌شود و بیشتر گوریل‌ها در بلندی‌ها زندگی می‌کنند و زیستگاه گوریل‌های کوهستانی در کوه «آلبرت ریفت» و جنگلهای مرتفع «ویرونگا ولکانوئوس» در ارتفاعات ۲۲۲۵ متری تا ۴۲۶۷ متری است. گوریل‌هایی که در سرزمین‌های پست در جنگلهای انبوه ٬ مرداب‌ها و باتلاق‌های پایین‌تر از سطح دریا زندگی می‌کنند.

گوریل متعلق به راسته نخستیان می‌باشد. نخستیان شامل لمورها (Lemurs) ، میمون‌ها (Monkeys) ، آپیس‌ها (Apes) و انسان می‌باشد. اندام‌های حرکتی بلند است. دست و پا بزرگ بوده و هر یک دارای 5 انگشت بوده که انگشت میانی بلندتر است و انگشت شست در دست و پا مقابل سایر انگشتان قرار دارد. انتهای انگشتان ناخنهای صاف یا برجسته وجود دارد.

دستها و پاها برای گرفتن و بالا رفتن بکار می‌رود. حفره چشم معمولا در بخش پیشین سر قرار دارد و بوسیله بخش استخوانی احاطه شده است. دندانهای آسیا دارای برجستگی بوده و معمولا یک بچه می‌زایند. از پالئوسن تاکنون بوده و هستند. بیشتر در نواحی گرم و مجاور نواحی گرم زندگی می‌کنند. اغلب گونه‌ها درختی هستند. ساختمان بدنی آنها از سایر پستانداران تکامل یافته‌تر است، بویژه دستگاه عصبی. از میوه‌ها ، دانه‌ها و بعضی اوقات از جانوران تغذیه می‌کنند.

شیرها ( سلطان جنگل )

شیر (نام علمی: Panthera leo) پستانداری گوشتخوار از سردهٔ پلنگ‌مانندهای خانوادهٔ گربه‌سانان است. با بدنی بزرگ که وزنش در میان نرها گاه به ٢۵٠ کیلوگرم می‌رسد؛ این جانور نیرومند دومین عضو بزرگ‌جثهٔ سردهٔ خود پس از ببر است. شیر به خاطر بدن بزرگ و هیبت و چالاکیش در هنگام شکار لقب «سلطان جنگل» را به خود گرفته؛ اگرچه بیشتر در مناطق ساوانایی آفریقا زندگی می‌کند و تنها تعداد کمی از آن در جنگل گیر در هندوستان یافت می‌شوند. آن‌ها طعمه‌های گوناگونی را به‌عنوان خوراک اختیار می‌کنند که شامل بیشتر جفت‌سمان بومی آفریقا و به‌ندرت جانداران بزرگی چون فیل و زرافه می‌شوند.

با آنکه در گذشته شیرها در آفریقا، خاورمیانه، و جنوب آسیا (از جمله ایران) به فراوانی یافت می‌شدند، امروزه تعداد محدودی از آن‌ها در آفریقا و آسیا باقی مانده‌اند که جمعیتشان به سوی کمتر شدن پیش می‌رود. در حال حاضر اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست وضعیت بقای گونهٔ شیر را در حالت آسیب‌پذیر طبقه‌بندی کرده‌است.^[۱]

شیرها ساختار اجتماعی مشخصی دارند که بر پایهٔ تشکیل گروهی به سرپرستی یک تا سه نر و تعدادی ماده به همراه توله‌هایشان است. آن‌ها به صورت گروهی به شکار می‌روند و شکارکردن بیشتر بر دوش شیرهای ماده است. با آنکه شیرهای نر شکار نمی‌کنند اما وظیفهٔ محافظت از گروه و قلمرو آن را بر دوش دارند؛ ناحیه‌ای که می‌تواند تا ۲۶۰ کیلومتر مربع را پوشش دهد.

به این جانور با ابهت از دیرباز تا کنون در فرهنگ و ادبیات ملل گوناگون جهان توجه شده است. نگاره‌های غار در لاسکو فرانسه نخستین نقاشی‌های یافت شده از شیر در جهانند که مربوط به ۱۷٬۰۰۰ سال پیش هستند.

شیر عجیب.
به دنبال یک پدیده نادر و استثنایی در ایران و جهان با جفت گیری طبیعی ببر نر و شیر ماده ۳ توله «شیر ببر»(تایگون) در مشهد متولد شدند. ۱۵ سال پیش نیز نخستین تایگون در آمریکا به صورت لقاح مصنوعی به دنیا آمد و پس از آن چینی ها موفق به این کار شدند.

 در باغ وحش مشهد نیز ۷ بار مقاربت طبیعی بین شیر ماده و ببر نر و یا برعکس صورت گرفت تا این که حامله شدن شیر ماده کاملاً به صورت طبیعی صورت گرفت و حاصل آن تولد ۳ توله تایگون شد.

این پدیده برای نخستین بار در دنیا به صورت طبیعی در مشهد به وجود آمد که حاصل آن تولد ۳ توله تایگون در نهایت سلامت بود.

اصولاً در زندگی حیوانات وحشی، زاد و ولد حیوانات از نوع شیر و ببر بویژه در باغ وحش ها از طریق لقاح مصنوعی صورت می گیرد که یا نتیجه نمی دهد یا این که به صورت نادر به نتیجه می رسد.

 رنگ زمینه بدن این تایگون ها قرمز است و در دم، دست و پاهایشان و کمی هم روی صورت و پیشانی آنها مانند ببر خطوط راه راه وجود دارد.

تایگون ها به لحاظ جثه از توله شیر درشت تر هستند اما گاهی تفاوت هایی در واکنش های آنها وجود دارد، به طورمثال ببر عاشق زندگی در کنار آب است در صورتی که شیر تمایلی به نزدیک شدن به آب ندارد

اما تایگون ها برخی اوقات به بازی با آب تمایل نشان می دهند در حالی که برخی اوقات به سمت آن هم نمی روند.

شیر و ببر در طبیعت به طور متوسط زیر ۱۷ سال و در اسارت، حدود ۲۵ سال عمر می کند اما با وجود این که تایگون ها ۲ رگه و قوی تر هستند پیش بینی می شود که عمرشان هم بیشتر باشد.

 طبق بررسی های انجام شده نوع ماده تایگون قابل تکثیر و نر آن غیرقابل تکثیر است. تایگون ها از سن ۳ سالگی قابلیت بارور شدن دارند و امیدواریم که بتوانیم باز هم به صورت طبیعی تعداد تایگون ها را افزایش دهیم.

مارمولک ها

مارمولک ها در دنیا از اندازه ۲ سانتی متر (گکوهای پلنگی) تا حدود ۵/۳ متر(اژدهای کومودو) دیده می شوند و نباید مارمولک هایی مانند اژدهای کومودو را که دارای اندازه درشتی هستند با تمساح و کروکودیل اشتباه گرفت.
سوسمارها به مانند سایر خزندگان موجوداتی خونسرد هستند. این بدان معنی است که دمای بدن آنها تابع درجه حرارت محیط بوده و با هر تغییری در درجه حرارت محیط اطراف تغییر می کند. لذا در درجه حرارت های پایین به ویژه در پاییز و زمستان به خواب زمستانی و در روزهای گرم تابستان به خواب تابستانی فرو می روند. تقریبا می توان گفت سوسمارها در همه جای ایران پراکندگی دارند. از بیابان های پست با زمین های داغ گرفته تا مناطق مرطوب و جنگلی شمال، سواحل دریای خزر و خلیج فارس و دریای عمان، ارتفاعات کوه های البرز و زاگرس و مناطق مسکونی
بیشتر سوسمارها حشره خوارند و بسته به اندازه و جثه شان از بندپایان و گاهی جوندگان تغذیه می کنند. بعضی از مارمولک هایی که روی دیوار خانه ها دیده می شوند آنها به قصد شکار بندپایانی از قبیل عنکبوت ها، رتیل ها و حشراتی که دور نور لامپ ها جمع شده اند به آنجا می آیند.
ارزش اکولوژیک مارمولک ها
از آنجایی که مارمولک ها از بندپایان تغذیه می کنند، بنابر این یکی از فاکتورهای طبیعی کنترل کننده جمعیت بندپایان به حساب می آیند. در نتیجه از لحاظ اکولوژیکی در هرم انرژی دارای ارزش بالایی هستند. با از بین بردن مارمولک ها از چرخه طبیعت به واقع یکی از فاکتورهای اصلی را حذف خواهد کرد. امروزه من به این نتیجه رسیده ام که دیگر از سموم آفت کش برای مبارزه با حشرات آفت استفاده نکنیم زیرا این سموم آثار مخربی را بر محیط زیست وارد کرده و هر چند سال یک بار باید نوع سم به کار رفته را به علت ایجاد مصونیت در آفات تعویض کرد و سم های قوی تری را به کار برد. این امر خود به مراتب آثار وارد بر محیط زیست را بیشتر خواهد کرد. از این رو بشر به فکر پرورش و استفاده از انواع مختلفی از بندپایان، مارمولک ها و پرندگانی مانند جغد به قصد مبارزه با آفات مزارع افتاده است. این روش مبارزه که امروزه در بسیاری از کشورها رواج پیدا کرده تحت عنوان مبارزه بیولوژیک نام گرفته است. همان طور که ذکر شد، مارمولک ها با کنترل جمعیت حشرات، بشر را در جهت برداشت محصول بیشتر و سالم تر از زمین یاری می کنند.
آیا مارمولک ها سمی هستند؟
وجود سم در حیوانات نوعی وسیله دفاعی می باشد و این زمانی است که حرکت در آن حیوان آرام بوده و جانور بخواهد به واسطه این سم از جان خود دفاع کند. مانند برخی مارها. اگر به حرکت در این جانوران توجه کنید خواهید دید که آنها موجوداتی آرام هستند ولی موجودات غیرسمی مانند مارهای غیرسمی اکثرا در زمان احساس خطر بلافاصله و با سرعت زیاد فرار می کنند. مارمولک ها نیز در زمان احساس خطر روش های متفاوتی را اعمال می کنند که عبارت است از: ۱- فرار: برخی مارمولک ها بلافاصله پس از احساس خطر به سرعت فرار می کنند مانند اسکینک ها. این مارمولک ها خیلی از لانه خود دور نمی شوند. ۲- برخی مارمولک ها مانند سوسمارهای خاردم از دم خاردار خود برای دفاع از جانشان و دور کردن حیوان مهاجم استفاده می کنند به نحوی که بلافاصله داخل سوراخ خود فرار کرده و با حرکت دادن دم تیغ دارشان و ایجاد ضربات محکم، جانور شکارچی و یا حتی انسان را از خود دور می کنند و برخی مارمولک ها مانند بزمجه ها علاوه بر وارد کردن ضربات قوی توسط دم، گازهای محکمی نیز می گیرند. ۳- مکانیسم دیگری که در اکثر مارمولک ها دیده می شود قطع شدن دم به صورت ارادی است. دم برخی از مارمولک ها در زمان ایجاد تماس توسط دشمن به طور ارادی طی عمل انقباض ماهیچه های دم کنده می شود. دم کنده شده به علت باقی ماندن خاصیت عصبی- عضلانی به طور موقت شروع به جنبیدن کرده و حواس جانور شکارچی را به خود جلب می کند. در این حین خود حیوان فرصت فرار می یابد من بر این عقیده ام که مارمولک ها دم خود را به این علت جا می گذارند تا موجود شکارچی آن را خورده و به واسطه وجود سم در آن(نظرات خرافی در مورد وجود سیانور یا ترکیباتی از آن) بمیرد. گاهی شاهد درج خبرهایی هستیم که بیانگر افتادن یک مارمولک در دیگ غذا یا قوری چای و مردن عده ای آدم بوده ایم.
مارمولک نام عمومی گروه بسیار بزرگی از خزندگان است که از نزدیک به ۵۶۰۰ گونه تشکیل می‌شوند. مارمولک‌ها در سرتاسر کرۀ زمین بجز قطب جنوب و قطب شمال پراکنده شده‌اند. اکثر مارمولک‌ها چهار اندام حرکتی ، گوش‌های خارجی و یک دُم دارند. مارمولک‌ها دید پیشرفته‌ای دارند و قادرند رنگ‌ها را ببینند، همچنین دارای حس بویایی قدرتمندی نیز هستند.

پوست بدن مارمولک‌ها مانند بسیاری خزندگان دیگر دارای فلس است.

طوطی ها

طوطی‌ها عبارتند از نزدیک به ۳۷۲ گونه پرنده در ۸۶ سرده گوناگون که راستهٔ طوطی‌سانان از فروردهٔ نوآروارگان را تشکیل می‌دهند و اغلب در سرزمین‌های گرمسیر و نیمه‌گرمسیر زندگی می‌کنند. راسته طوطی‌سانان متشکل از سه بالاخانواده است که شامل طوطی‌ایان (طوطی‌های راستین)، کاکادویان (طوطی‌های کاکل سفید)، و کاکاپویان (طوطی‌های نیوزیلند) می‌شود. بیشترین تنوع طوطی‌ها در آمریکای جنوبی و استرالزی است.

طوطی‌ها انواع گوناگونی دارند که با رنگ‌های متنوع پرهای بال و پرهای سر و دم از هم متمایز می‌شوند. بال‌های طوطی‌سانان رنگین و منقارشان خمیده و کژ است، بعضی کاکل و دم کوتاه و بعضی دم دراز دارند. معمولاً از میوه‌ها و دانه‌ها استفاده می‌کنند و منقار بسیار محکمی دارند که در شکستن دانه‌های سخت به کار می‌برند. بیشتر این پرندگان دودیسی جنسی ندارند و هر دو جنسشان به یک شکل هستند. رنگ اکثر طوطی‌ها سبز می‌باشد که این رنگ با رنگ‌های روشن دیگر ترکیب شده است. گاهی نیز طوطی‌ها دارای چندیدن رنگ مختلف هستند.

طوطی در کنار زاغ، کلاغ، و غراب دارای بیشترین هوش در میان پرندگان است. این پرنده توانایی تقلید صداها را داشته و بدون درک مطلب، کلمات را تلفظ می‌کند ولی گاهی دیده شده که طوطی با مشاهده صحنه یا شخص یا رفتار دیگران کلمات مناسب و به جا استفاده می‌کند.

 

آراها پرندگانی باهوش، دقیق و باوفایند که به گمان بسیاری از دوستداران پرندگان زینتی، این گونه زیباترین نوع طوطی نیز محسوب می شود. آن ها از بازی کردن و تقلید

صدای انسان، آن هم به صورت واضح و بلند لذت می برند. این ویزگی های آرا آن را به یکی از محبوبترین پرندگان تبدیل کرده ست.