خرس قهوه‌ای (Ursus Arctus) نوعی خرس بزرگ است که در بسیاری از مناطق آمریکای شمالی و شمال اورآسیا پراکنده است. وزن این گونه از ۷۰ تا ۷۸۰ کیلوگرم متغیر است و بزرگ‌ترین زیرگونهٔ آن خرس کودیاک در قامتی هم‌اندازهٔ خرس قطبی با وی بر سر عنوان بزرگ‌ترین گونهٔ خرس و بزرگ‌ترین حیوان شکارچی روی خشکی رقابت میکند.
با آن که قلمرو زیست خرس قهوه‌ای کاهش یافته و در بسیاری از مناطق منقرض شده‌است ولی همچنان در فهرست کمترین نگرانی آی‌یوسی‌ان باقی‌مانده[۱] و با جمعیت تقریبی ۲۰۰ هزار رأس خطر انقراض وی را تهدید نمی‌کند. بیشترین شمار خرس قهوه‌ای به ترتیب در روسیه، آمریکا (بیشتر در آلاسکا)، کانادا، منطقهٔ کارپات (به‌ویژه رومانی) و فنلاند، جائی‌که حیوان ملی این کشور نامیده می‌شود، سکونت دارند. البته سه زیرگونهٔ این خرس یعنی خرس قهوه‌ای آفریقای شمالی (یا خرس اطلس)، کالیفرنیایی و مکزیکی در قرن نوزدهم و بیستم منقرض شدند و برخی از زیرگونه‌های جنوب آسیایی این حیوان نیز به شت در خطر انقراض هستند
مشخصات فیزیکی
دندان خرس تیز نیست و مانند سایر گوشتخواران برای بریدن گوشت طراحی نشده‌است. مثلاً در بیشتر گوشتخواران، دندان نیش بزرگ است و برای کشتن طعمه کاربرد دارد. درخرس‌ها این دندان‌ها نسبتاً کوچکند و خرسها از آن به عنوان ابزاری برای دفاع استفاده میکنند. دندان آسیای خرس مسطح و پهن است تا بتواند غذاهای گیاهی را خرد کرده و بکوبد.[۲]
هریک از دست وپاهای خرس، ۵ چنگال تیز و بلند دارد که جمع نمی‌شود (برعکس گربه). این دست و پاها برای بالا رفتن از درخت و شکافتن خانه موریانه و کندوی عسل، یافتن وکندن ریشه گیاهان و گرفتن طعمه بکار می‌رود. راه رفتن خرس ها با راه رفتن بسیاری از گوشتخواران تفاوت دارد و گویی روی پنجهٔ پا راه میروند که برای افزایش سرعت، کارآمد است. خرسها مثل انسان روی پا هم راه میروند.[۳]
موی خرس بلند و زمخت است. رنگ موی آنها بسته به این که از چه نوع خرسی باشند می‌تواند تقریباً هر رنگی داشته باشد. مثلاً سفید، بور، کرم، تمام سیاه، تمام قهوه‌ای، ...[۴]
امید به زندگی خرسها دقیقاً معلوم نیست. به نظر می‌رسد ۲۵ تا ۴۰ سال باشد. خرسهای وحشی که در جنگل هستند نسبت به خرس‌هایی که در باغ وحش هستند در سنین پایین تری می‌میرند.[۵]
رنگشان از سفید در خرس قطبی تا قهوه‌ای و سیاه در سایر گونه‌ها
متفاوت است. دندانهای آسیای بالا با سطخ زیاد اما برجستگیهای روی آنها کند و صاف
می‌باشد.
این حیوان وحشی انواع گوناگونی دارد که غالباً گوشت‌خوار هستند اما از برخی خوراکی‌های گیاهی نیز
تغذیه میکنند. محل زندگی خرسها بسته به انواع آنها بسیار گوناگون و از جنگل و کوه گرفته تا سرزمین‌های قطبی گسترده‌است.
خرسهای قطبی بوی غذا را از فاصله صد مایلی در هوای آزاد و همچنین از فاصله سه متری در زیر برف تشخیص می‌دهد. این حیوان بسیاری از وقت خود را در زیر آب سپری میکند. آنها در بعضی از کشورها رسماً به عنوان پستانداران دریایی طبقه بندی میشوند.[۶]
خرس ها از پستان داران بسیار قوی و قدرتمندی هستند که به جز یک گونه که خرس عینکی
نام دارد و در نیم کره ی جنوبی زندگی میکند بقیه در نیم کره ی شمالی زیست میکنند.
خرسها همه چیز خوارند یعنی هم گیاه میخورند و هم جانوران کوچک را شکار میکنند .
البته خرسهای قطبی فقط گوشت خوارند و غذای انها اغلب خوک ابی است و خرسهای تنبل
فقط موریانه میخورند.
خرس ها میتوانند مانند انسان به روی دو پا بایستند ولی به طور طبیعی روی چهار پا راه
میروند.
خرس ها میتوانند به خوبی شنا کنند و از درختان بالا بروند . خرس ها بینایی و شنوایی ضعیفی
دارند ولی حس بویایی ان ها قوی است.
خرس ها معمولا تنها زندگی میکنند ولی گاهی در محل هایی که غذا زیاد است به صورت
گروهی هم مشاهده میشوند.
خرس ها در پاییز غذای فراوانی میخورند و بسیار چاق میشوند و سپس در محل امنی
زمستان را در خواب سپری میکنند.
خرس ماده معمولا دو فرزند به دنیا می اورد.
فرزندان خرس یک یا دوسال با مادرشان زندگی میکنند.
خرس ها تهدید چندانی برای انسان ها نیستند، با وجود این در بسیاری از مناطق خرس ها به
کلی نابود شده اند و امروزه چندین گونه از ان ها در منانطق خاصی نگه داری میشوند.
